Βράδυ Παρασκευής - Πρωί Σαββάτου

Μακάρι να'ξερα τι να γράψω τώρα... Ακούω ένα τραγούδι παράξενο. Και έχω παράξενα κέφια επίσης... Κατέβηκα στο Παρίσι σήμερα. Σε μερικά σημεία ήταν ίδιο όπως πάντα... Και σε μερικά άλλα ήταν πιο ζωντανό, πιο κεφάτο... Οι διαδηλώσεις που είδα ήταν κάπως σαν λεωφορεία. Περνούσαν κανονικά από το δρόμο, σε τακτά χρονικά διαστήματα, και κανείς εκτός από αυτούς που τους ενδιέφερε να ακολουθήσουν δεν έδινε σημασία. Μόνο η αστυνομία και οι λογιών λογιών σεκιουριτάδες ασχολούνταν. Είχε επιπλέον φύλακες στις στάσεις του μετρό, στις εισόδους των εμπορικών κέντρων και στη βιβλιοθήκη. Όταν πέρασα από τον (συνηθισμένο) έλεγχο της βιβλιοθήκης χτύπησε ο ανιχνευτής μετάλλων... Μάλλον αύξησαν την ευαισθησία του μέσα σ'ολα... Όλα αυτά για να πω πως σε ένα μεγάλο βαθμό η ένταση είναι τεχνιτή. Και δημιουργούν ένα κλίμα με όλα αυτά τα 'μέτρα προστασίας'... Σκεφτόμουν, πάντως, πως είναι απίστευτο το σε ποιό βαθμό έχουμε 'μπει' με τα μπούνια στο καπιταλιστικό σύστημα. Δε λέω πως το συγκεκριμένο κίνημα δεν είναι σημαντικό, αλλά αν κάτσουμε να σκεφτούμε πραγματικά τι υπερασπίζεται, κι αν μετά δει κανείς τι συμβαίνει πραγματικά γύρω μας... δε ξέρω... καταλήγω μάλλον στο ότι έχουμε φτάσει να έχουμε μία 'νεολαία' (και ένας θεός ξέρει τι σημαίνει αυτός ο όρος, παραείναι φλου, το ξέρω) που ξεσηκώνεται μόνο για να διεκδικήσει κεκτημένα αυτού του συστήματος και δεν ρίχνει μια ματιά ούτε στη γενική εικόνα ούτε σε πράγματα που δεν την αγγίζουν άμεσα. Δεν ξέρω αν τα εξηγώ καλά, και ίσως μοιάζουν όλα αυτά υπερβολικά, αλλά οι πάγοι λιώνουν, το κλίμα έχει πάει στον αγύριστο, συστηματικά βασανίζουμε και σκοτώνουμε κόσμο στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, καταστέψαμε και καταστρέφουμε κοινωνίες και πολιτισμικά συστήματα, και καταλήγουμε, τολμάμε μάλλον, να διαδηλώνουμε και να τα σπάμε μόνο αν θίξουν τη δυνατότητά μας να συνεχίσουμε μακάριοι να κάνουμε τα ίδια, βλέποντας dvd και γνωρίζοντας πως αύριο θα πάμε κανονικά στη δουλειά μας και σε 50 χρόνια θα πάρουμε σύνταξη... Και νοιώθουμε και 'ριγμένοι', μια και δεν είμαστε από τους πιο προνομιούχους... Πού θέλω να καταλήξω; Δεν ξέρω ακριβώς. Αλλά βλέπω δύο τουλάχιστον ζητήματα ως κομβικά προς το παρόν. Το ένα έχει να κάνει με την ασφάλεια και το άλλο με τις ανάγκες.

Ας ξεκινήσουμε με την ασφάλεια. Νοιώθουμε την ανάγκη να αισθανόμαστε ασφαλείς (τεχνιτά πάντα) μέσα στο σύστημα που έχουμε δημιουργήσει. Σκεφτείτε πόσες δικλείδες ασφαλείας έχουμε. Αν αρρωστήσουμε, θα πάμε στο νοσοκομείο, αν πάθουμε ατύχημα θα μας πληρώσει η ασφάλεια, αν καεί το σπίτι μας, αν καταστραφεί η σοδειά μας, αν γίνει σεισμός, αν μας κλέψουν πάλι κάποιος θα μας αποζημειώσει. Το έχουμε τραβήξει τόσο πολύ που ακόμα κι αν πεθάνουμε είναι πολύ πιθανό κάποιος να πάρει λεφτά. Άρα το μοντέλο είναι μάλλον κακοτυχία = λεφτά. Αυτά τα λεφτά τα ζητάμε είτε από το κράτος, είτε από κάποιον στον οποίο πληρώνουμε νταβατζιλίκι just in case. Και βέβαια ζητάμε περισσότερα λεφτά (σε μισθούς κλπ) από το κράτος για να μπορούμε να πληρώνουμε τις ασφάλειες. Όλα αυτά το ξέρω πως ακούγονται πολύ φυσιολογικά, αλλά μήπως τελικά δεν είναι; Κι αν η ζωή δεν είναι 'ασφαλής' (που δεν είναι) κι αν αυτό δεν είναι κακό; ή, έστω, ας μην είμαι τόσο ακραία, αν αυτά που θυσιάζουμε στο βωμό αυτής της τεχνιτής 'ασφάλειας' είναι τόσο πολλά και τόσο σημαντικά ώστε να μην έχει νόημα η όλη ιστορία; Τι θυσιάζουμε; Τίποτα λιγότερο από τη ζωή μας (ως χρόνο, γιατί μόνο χρόνος είναι) και την ελελυθερία μας (ως ποιότητα). Και θα σταθώ στο δεύτερο. Έχετε νοιώσει ποτέ απολύτως ελεύθεροι; Είναι ένα συναίσθημα που δεν μπερδεύεται με άλλα. Εγώ λίγες φορές. Και συνδέεται πάντα με καταστάσεις στις οποίες δεν ήμουν 'απόλυτα ασφαλής'. Δε λέω πως ο κίνδυνος ανεβάζει την αδρεναλίνη. Δε μιλάω καθόλου για κίνδυνο και δεν μου λέει τίποτα αυτή η άποψη έτσι κι αλλιώς. Εννοώ μάλλον πως έχουμε πλέξει αόρατα δεσμά, και πως μόνο όταν τα διαπεράσουμε (έστω και λίγο) και βγούμε κάπως έξω από αυτά καταλαβαίνουμε πως κάτι πάει στραβα. Λυπάμαι πολύ που δεν μπορώ να το εξηγήσω καλύτερα. Θα επανέλθω κάποια στιγμή. Είμαι σίγουρη πως αυτό που σκέφτομαι μπορεί να περιγραφεί καλύτερα και πιο πειστικά. Απλά δεν μου είναι εύκολο ακόμα να βρω τα λόγια. Πάντως αυτό στο οποίο οδηγεί όλο αυτό το σκεπτικό είναι πως η ιδέα της ασφάλειας μας έχει κολλήσει τόσο άσχημα στο κεφάλι ώστε από τη μία να τη θεωρούμε φυσικό δικαίωμά μας και από την άλλη να θυσιάζουμε πάρα πολλά για να την έχουμε. Και όλα αυτά γιατί τη χρειαζόμαστε, είναι μία από τις βασικές μας ανάγκες. Και ερχόμαστε στο θέμα των αναγκών. Άλλη μεγάλη πλάνη... Τα προάστια του Παρισιού εξεράγησαν, μεταξύ άλλων, γιατί η ποιότητα ζωής των κατοίκων τους δεν ανταποκρινόταν στις ανάγκες τους. Ας βάλουμε στην άκρη ζητήματα όπως αυτό του ρατσισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού που αυτός συνεπάγεται και ζητήματα που έχουν να κάνουν με την 'αίσθηση' του να είσαι 'μειονότητα' στη ρημαδιασμένη γαλλική κοινωνία, κι ας κρατήσουμε μόνο το ζήτημα των αναγκών. Εχουν διογκωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε η μεγαλύτερη μερίδα των ανθρώπων που ζουν στη 'δυτική κοινωνία' (οι οποίοι αντικειμενικά ζουν ΄καλύτερα' από όλους τους άλλους) να νοιώθει πως δεν έχει 'αρκετά'. Για πείτε μου, πόσοι από μας λένε το πρωί 'μα τι πλούσιος/α που είμαι!'. Και πόσοι δεν γκρινιάζουν για 'στενότητα'; Κι όλα αυτά γιατί έχουμε φτιάξει ένα σύστημα μέσα στο οποίο οι 'δυνατότητες' αυξάνονται με το χρήμα και οι ανάγκες αυξάνονται με τις σειρές στην τηλεόραση. Δεν μπορείς να έχεις μεγαλώσει με Μπέβερλυ Χιλς και να νοιώθεις καλά χωρίς πισίνα! (ή να νοιώθεις καλά με τα πέντε παραπάνω κιλά σου και τη φάτσα σου ('Μα δε μοιάζω με την Μπρέντα!') ή με τη φάτσα του καλού σου -δεν είναι δα και ο Ντύλαν - αυτό δεν είναι άλλη κουβέντα, ταιριάζει μια χαρά, αλλά προς το παρόν θα το αφήσω στην άκρη). Γυρνάμε λοιπόν στις ανάγκες. Σε τέτοιο βαθμό θεωρήθηκαν 'φυσικές' ώστε κοινωνίες τελείως διαφορετικές από τη δική μας (κοινωνίες κυνηγών) θεωρήθηκαν 'κοινωνίες φτώχειας', καθώς αυτοί που τις 'κατέταξαν' είχαν την αίσθηση πως αυτοί οι άνθρωποι είναι πάμφτωχοι (ως εδώ καλά) και πως αναπόδραστα νοιώθουν πάμφτωχοι (εδώ τα χαλάμε). Αντιστοίχως, άνθρωποι που μέσα στη δυτική κοινωνία επιλέγουν να ζουν με διαφορετικές 'αξίες' (πχ ζουν στο δρόμο) καταλήγουν στο κουτάκι 'φτωχοί' (μεταξύ άλλων) ακόμα κι αν οι ίδιοι νοιώθουν πως δεν έχουν την ανάγκη να ζουν διαφοτετικά ή να έχουν (σε επίπεδο υλικών αγαθών) κάτι παραπάνω. Χαρακτηρίζοντας τους μεν και τους δε ως 'φτωχούς', ως 'μη έχοντες' κοινώς ως ανθρώπους που κάτι τους λείπει φυσικοποιούμε τις τεχνιτες μας (αναγκαστικά τεχνιτές, μη γελιόμαστε) ανάγκες.

Και να καταλήξω κάποια στιγμή. Ίσως η αδυναμία μας να βγούμε από αυτό το σύστημα να συνδέεται (μεταξύ άλλων, προφανώς, αλλά τουλάχιστον στη βάση) με το ότι στο μυαλό μας η 'ασφάλεια' και οι 'ανάγκες΄μας είναι πράγματα φυσικά, είναι στη φύση μας και δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά. Όχι απλώς δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά, αλλά και έχουμε αναμφισβήτητο δικαίωμα σ'αυτά (τώρα ποιός μας το χρωστάει αυτό το δικαίωμα είναι μια άλλη υπόθεση). Το μόνο σύστημα που 'προσφέρει' αυτές τις 'φυσικές' παροχές είναι το καπιταλιστικό - με την πολύ ευρεία έννοια. Και καταλήγουμε άλλοι να το θεωρούμε αναγκαίο κακό και άλλοι 'φυσική εξέλιξη' της κοινωνίας. Κανείς μας όμως δεν είναι σε θέση να φανταστεί τον εαυτό του έξω από αυτό (κι εγώ μέσα, δε λέω... προς το παρόν τουλάχιστον :) ).

Και πάμε τώρα στις ομάδες ή τους ανθρώπους που προσπαθούν να τρυπήσουν το δίχτυ ('αν κάποτε στα βρόγχια του πιαστείιιιιιιις...'). [Συγνώμη για την κατάληξη, αλλά αν δεν κατέληγα στο θέμα μου θα έσκαγα!]. Η πρώτη μου μεγάλη απορία είναι κατά πόσον προσπαθούν ειλικρινά να βγουν από το 'σύστημα'. Δεν πάω να κάνω κριτική. Το 'ειλικρινά' δεν το επέλεξα τυχαία, αλλά δεν εννοώ πως κοροΪδεύουν κάποιον ή πως είναι 'δήθεν'. Αναρρωτιέμαι όμως αν η δράση τους έχει σαν βασικό στόχο την έξοδο (τους- δεν έχουμε να κάνουμε ούτε με μαζικά ούτε με επαναστατικά κινήματα) από το matrix. Η αλήθεια είναι πως αρχικά η απάντηση μοιάζει να είναι θετική. Αλλά αν δει ξανά κανείς την εικόνα, ο τρόπος ζωής τους 'έξω' από το σύστημα, τελικά προϋποθέτει ίσως το σύστημα. Όταν ζεις με τα ληγμένα από τα super market αυτό σημαίνει πως ζεις από τα super market όπως κι εγώ. Έχεις καταφέρει μεν να ζεις χωρίς (ή σχεδόν χωρίς) χρήματα, αλλά τελικά βασίζεσαι στο ότι αυτά υπάρχουν, ακόμα κι αν δεν έρχεσαι σε επαφή με αυτά άμεσα. Υπάρχουν πολλά τέτοιου τύπου παραδείγματα που δεν θα αναφέρω. Πάντως μάλλον υπάρχει ένα όριο το οποίο αυτοί που προσπαθούν να βγουν από το σύστημα δεν μπορούν να ξεπεράσουν. Και ίσως η γνώση της ύπαρξης αυτού του ορίου να είναι που μας έχει οδηγήσει στο να έχουμε μη μαζικά κινήματα, κινήματα που δεν μιλάνε για αλλαγή της 'κοινωνίας', κινήματα πιο 'εσωτερικά' που έχουν σαν στόχο την αλλαγή του ατόμου και όχι ενός συστήματος ατόμων. Δεν έχουμε τον τρόπο σύνδεσης. Έχουμε το αίτημα για αλλαγή, έχουμε μια καλή εικόνα των 'αξιών' που μας ενδιαφέρουν, ξέρουμε πώς θα τις επιτύχουμε σε ατομικό επίπεδο, αλλά δεν έχουμε ιδέα πώς αυτά μπορούν να συνδεθούν σε σύστημα. Μας λείπουν οι γέφυρες. Και ίσως η τάση για 'εσωτερικότητα' αυτών των κινημάτων να έχει κάποιο νόημα τελικά. Βραχυπρόθεσμα και μακροπορόθεσμα. Μακροπρόθεσμα γιατί ίσως μέσα από αυτή τη διαδικασία να ξεπηδήσει και η 'λύση', ο 'τρόπος'. Βραχυπρόθεσμα, γιατί η τάση μας να μιλάμε για την 'κοινωνία' και να αναλύουμε συστήματα σε βάθος χρόνου και χώρου είναι κι αυτή μέρος του 'δυτικού' τρόπου σκέψης. Γιατί υπάρχει ένα εδώ και τώρα που έχει αγνοηθεί τόσο ουσιαστικά όσο και αναλυτικά. Ίσως γιατί δεν χωράει στα κουτάκια μας. Και δίπλα σ'αυτό το εδώ και τώρα καραδοκεί και ένα εγώ το οποίο επίσης αγνοείται. Κι ομως όλα αυτά νομίζω πως είναι κομβικά για αυτά τα κινήματα. Δεν έχουμε να κάνουμε με τον Μαρξ και την παρέα του, που περιμένουν να δουν πώς θα πάει η επανάσταση και παρακαλάνε να ζήσουν διακόσια χρόνια, για να προλάβουν να δούνε πιο πολλά/ Το ρήμα 'δουνε' είναι σημαντικό. Δεν έχουμε να κάνουμε εδώ με θεατές. Έχουμε να κάνουμε με δράση με πολύ πιο 'στενά' χρονικά όρια. Quizz! Ποιός είναι πιο 'δυτικός'? Ο Μαρξ ή τούτοι εδώ? Μία mainstream απάντηση θα έλεγε ίσως πως αυτοί οι τύποι είναι ατομικιστές, κανονίζουν τα της ζωούλας τους, δεν έχουν προοπτική, δεν βλέπουν μακρυά, δεν νοιάζονται για τους άλλους. Ο Μαρξ από την άλλη ενσαρκώνει αξίες που συνδέονται με τον ανθρωπισμό και έχει όραμα που περιλαμβάνει όλη την ανθρωπότητα/ Πάμε και στον αντίλογο. Ο Μαρξ είναι βαθιά 'δυτικός'. Βλέπει τα πράγματα μέσα στην ιστορικότητά τους. Βλέπει τους ανθρώπους σαν πιόνια. Οι φίλοι μας, από την άλλη, προσπαθούν να βγουν από αυτήν την προοπτική. Δεν βλέπουν τους εαυτούς τους σε σχήματα και διαγράμματα, δεν βλέπουν γραμμούλες να τους συνδέουν με τον Περικλή και την Ιωάννα της Λωραίνης. Και αυτό είναι επαναστατικό. Ανεξάρτητα από το αν είναι 'καλό' ή 'κακό', είναι επαναστατικό.

Τελικά δεν έχω ιδέα πού θέλω να καταλήξω... Δεν ξέρω αν έχει νόημα όλο αυτό το κείμενο... έχει πολλά κενά και σίγουρα πολλά λάθη. Αλλά σίγουρα κάπως πρέπει αυτά τα πράγματα να φανούν πιο καθαρά κάποια στιγμή... Κι έτσι, για να ρίξουμε και έναν αναστοχασμό (κατά το να ρίξουμε μια ζειμπεκιά) πριν το τέλος... νομίζω πως τελικά θα πρέπει να ψάξω να βρω τα κοινά patterns κάτω από όλες αυτές τις ατομικές ή συλλογικές τάσεις -στάσεις... Δεν έχει νόημα να αναλύεις ένα κίνημα στις λεπτομέρειές του αν δεν μπορείς να βρεις από πού προέρχονται οι αξίες του και πώς συνδέονται με άλλες... Και αυτό είναι μεγάλη δουλειά... Δε μου διαφεύγει η ειρωνία του πράγματος... Θέλω να το δω από μακρυά και στη διαχρονικότητά του... Ωραιώτατα!!! Κάπως πρέπει να τα λύσω όλα αυτά... Ίσως το καλοκαίρι στο Gathering. Ίσως το καλοκαίρι κάτω από κανένα βράχο. Σίγουρα το καλοκαίρι (τώρα που είπα καλοκαίρι, μήπως η έννοια του καλοκαιριού συνδέεται με κάποιον τρόπο με όλα αυτά, σε επίπεδο αξίας... ΠΛΑΚΑ ΚΑΝΩ! Ψυχραιμία, δεν θα ξαναρχίσω να γράφω!!!)

άντε, να σας αφησω... Αμάν πια, το μέλι έχετε και δεν μπορώ να ξεκολλήσω? Γράψτε μου τι σκέφτεστε. Ξεκίνησα λέγοντας πως νοιώθω σαν να κάνω ερωτική εξωμολόγηση και καταλήγω νοιώθοντας πως κάνω ερωτική εξωμολόγηση στη λάμπα/ άντε!!! Αρκεί να πατήσετε τα comments εδώ κάτω... Ο,τι κι αν γράψετε δεν θα σας παρεξηγήσει κανείς. Μπροστά στο δικό μου παραλήρημα...